نشست نقد و بررسی کتاب «عید در تبعید» سروده علیرضا رجبعلیزاده کاشانی، با حضور دکتر اسماعیل امینی و قادر طراوت‌پور به همراه شاعر این اثر عصر روز گذشته 13 دی‌ماه در سالن مرحومه طاهره صفارزاده حوزه هنری برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی حوزه هنری، مدیریت و اجرای نشست نقد و بررسی کتاب «عید در تبعید» را علی داودی از شاعران مطرح کشور بر عهده داشت. داودی در این نشست و در مورد کتاب «عید در تبعید» گفت: نوآوری در این کتاب تمسک به ادبیات بومی خودمان دارد و این بسیار خوب است چرا که مخاطب کاملا درک می‌کند که هویت فرهنگی ایرانی در آن به کار گرفته شده است.
*برخی شعرها دارای عایق رسایی است
اسماعیل امینی از شاعران و کارشناسان مدعو در این نشست با انتقاد از تبدیل شعر به یک فن گفت: اگر شعر تبدیل به فن شد دیگر شعر نیست چرا که روند تولیدی پیدا می‌کند و همانند کارخانه‌های خودروسازی تنها مدل‌های جدید را ارائه می‌کند.
وی افزود: برخی شعرها دارای عایق رسایی است و مانع انتقال کامل و صحیح شعر به مخاطب می‌شود.
امینی ادامه داد: برای مواجهه با اشعار کتاب «عید در تبعید» نیاز است تا با حواس جمع آن را مطالعه کنیم چرا که دارای ظرافت‌هایی از یک دنیای جدید و غیر منتظره است. همچنین بافت فرهنگی حاکم بر این شعرها مربوط به تجربه های معمولی انسان نیست بلکه دارای مناسبت‌هایی است که مخاطب باید روی آن ها اشراف داشته باشد و در مجموع بینامتنیت دارد.
وی در ادامه گفت: این کتاب را سه بار خواندم و هر بار با مطالب جدیدی مواجه شدم و لذت بردم.
امینی ادامه داد: شاعر این کتاب در حوزه ساخت واژه کارهایی قابل توجه و آشنایی زدایی نحوی کرده است. کاری که به درستی انجام شده و بدون توجه به توان مخاطب در درک آن پیش رفته است اما به هر حال از این قابلیت زبان فارسی موفق استفاده کرده است. باید گفت که بخشی از آشنایی زدایی ها در این کتاب حاصل ترکیب بندی های آن است.
امینی در ادامه با قرائت ابیاتی از بخش های گوناگونی از کتاب به نقد و بررسی دقیق و جزء به جزء آن پرداخت.
وی در ادامه گفت: روش سطربندی در غزل‌های این کتاب مورد پسند من نیست چرا که منجر به گم شدن مصراع های اشعار می‌شود و در برخی ابیات بسیار کلافه کننده شده است. البته با اینکه موافق این سطربندی نیستم اما این سطر بندی در بعضی از نقاط کتاب به بهتر خوانده شدن اشعار کمک کرده است.
امینی افزود: گستره دایره واژگانی و تنوع نحوی در این کتاب که به خوبی استفاده شده است از ویژگیهای آن است. همچنین نوع نگاه متفاوتی به وزن داشته است.
وی در پایان گفت: نظام جهان نگری شاعر در این کتاب حاکم است و که منجر به خلق اشعار خوبی شده است. تبدیل یکی از اتفاقات بیرونی به یک تصویر به قابلیت برداشت نمادین از موفقیت‌های این کتاب است. در مجموع کتاب اثری بسیار ارزشمند است.
* شاعر باید اندیشه را تولید کند
قادر طراوت‌پور از دیگر شاعران و کارشناسان حاضر در این نشست گفت: شعری که عاشقانه است بیش از دیگر اشعار در جامعه ماندگار شده است. به عنوان مثال در شاهنامه فردوسی هم آنجا که عاشقانه است بیشتر مورد توجه قرارگرفته و می‌گیرد.
طراوت‌پور افزود: اساسی ترین نیاز یک شاعر رسیدن به یک زبان فکری واحد است. هر شاعری که به جایی رسیده است و موفق بوده به کمک زبان بوده است. اگر شاعری به زبان رسیده باشد به اندیشه هم رسیده است.
وی در ادامه با قرائت بخش‌هایی از این کتاب با تاکید بر فرصتی که زبان در اختیار شاعر قرار داده است گفت: تصویرسازی های این اثر از کنار هم چیدن واژه ها آنچنان زیباست که مخاطب عام هم از آن لذت می‌برد. آفرینش ادبی در این کتاب آن را متمایز می‌کند.
طراوت‌پور با اشاره به اینکه ترکیبی تخیلی و پر جنب و جوش و پشت سر هم کلمات در این کتاب توانسته به یک نگاه کلی دست پیدا کند، گفت: حجم انبوه واژگان و فشرده با استعاره‌های بسیار بدون استفاده از حروف اضافه مورد پسند من نیست. شاید این اتفاق به دلیل اشراف کامل شاعر بر این واژه‌ها باشد اما به هر حال استفاده اینگونه از زبان و کلمات لزومی نداشت.
وی افزود: برخی اشعار که باید عاطفه مخاطب را تحت تاثیر قرار می‌داد به همان دلیل فشردگی و زمختی کلمات پشت سر هم بی عاطفه شده است و این موضوع ذوق مخاطب را برای ادامه مطالعه ممکن است کور کند.
طراوت‌پور ادامه داد: عدم هماهنگی وزن و قافیه مخاطب را آزار می‌دهد در حالی که می‌توانست با وزنی ریتمیک و سبک‌تر مخاطب را بیشتر با خود همراه کند.
وی در ادامه گفت: شاعر باید اندیشه را تولید کند نه اینکه تحت تأثیر اندیشه دیگران به شعر بپردازد.
طراوت‌پور افزود: شاعر ریشه تنهایی‌های خود در تاریخ این روزها را در اشعار این کتاب ارائه کرده‌است اما اگر بومی‌سازی شود بی‌شک موفق‌تر خواهد شد.
وی در پایان گفت: قافیه‌های تکراری به شعر آسیب می‌رساند و می‌توانست قافیه‌های بهتری انتخاب شود.
*هیچ موضعی برابر نقد و بررسی اشعارم نداشتم
علیرضا رجبعلیزاده کاشانی نویسنده کتاب مجموعه شعر«عید در تبعید» نیز در پایان این نشست با پذیرش بسیاری از نکات گفته شده از سوی کارشناسان این نشست گفت: سرایش این کتاب در مدت کوتاه 10 الی 15 روزه انجام شد و دقیقا زمانی بود که حال خوب و خوشی هم نداشتم اما اشعار یکی پس از دیگری الهام می‌شد و وحدت آنها هم به همین دلیل است.
وی افزود: اشعار نیمایی هم داشتم که می‌توانست در این کتاب جای بگیرد اما از آنجایی که به نظرم نیمایی‌هایم با دیگر اشعار این کتاب ناهمگن بود از این کار خودداری کردم.
رجبعلیزاده کاشانی در پایان گفت: همانگونه که در مورد کتاب قبلی‌ام هیچ موضعی برابر نقد و بررسی اشعارم نداشتم در مورد این کتاب هم هیچ موضعی ندارم.
در ادامه این نشست عباس محمدی مدیر مرکز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری و محمدحسن جمشیدی از شاعران جوان کشور نیز به ارائه نکاتی کوتاه در مورد اشعار کتاب «عید در تبعید» پرداختند.
انتهای پیام/
نظر شما